Artroza stawu biodrowego jest patologią zwyrodnieniowo-dystroficzną, która charakteryzuje się zniszczeniem chrząstki szklistej.
Choroba rozwija się stopniowo, czemu towarzyszy ból i zmniejszony zakres ruchu. W przypadku braku interwencji medycznej w początkowej fazie choroby zwyrodnieniowej stawów, po kilku latach dochodzi do zaniku mięśni udowych.
Kontuzjowana kończyna ulega skróceniu, a zespolenie przestrzeni stawowej prowadzi do częściowego lub całkowitego unieruchomienia stawu biodrowego. Przyczyny patologii to wcześniejsze urazy, skrzywienie kręgosłupa, choroby ogólnoustrojowe układu mięśniowo-szkieletowego.
Choroba zwyrodnieniowa stawów jest zwykle wykrywana u pacjentów w średnim wieku i osób starszych. Rozpoznanie ustala się na podstawie wyników badań instrumentalnych - radiografii, rezonansu magnetycznego, tomografii komputerowej, artroskopii. Leczenie patologii 1 i 2 stopni ciężkości jest zachowawcze. W przypadku stwierdzenia ankylozy lub nieskutecznej farmakoterapii wykonywana jest operacja chirurgiczna (artrodeza, endoprotetyka).
Mechanizm rozwoju patologii
Staw biodrowy tworzą dwie kości - kość biodrowa i kość udowa. Dolną część kości biodrowej reprezentuje jej ciało, które uczestniczy w artykulacji z kością udową, tworząc górną część panewki. Podczas ruchu guzek dolny jest nieruchomy, a głowa kości udowej porusza się swobodnie. Takie „zawiasowe" urządzenie stawu biodrowego pozwala na zginanie, rozluźnianie, obracanie, sprzyja odwodzeniu, przywodzeniu stawu biodrowego. Gładka, sprężysta, sprężysta chrząstka szklista wyściełająca panewkę i głowę kości udowej zapewnia niezakłócone przesuwanie się struktur stawowych. Jego główne funkcje to redystrybucja obciążeń podczas ruchu, zapobieganie szybkiemu zużyciu tkanki kostnej.
Pod wpływem czynników zewnętrznych lub wewnętrznych trofizm chrząstki zostaje zaburzony. Nie posiada własnego układu krążenia - płyn maziowy dostarcza tkance składników odżywczych. W przypadku artrozy gęstnieje, staje się lepki.
Wynikający z tego niedobór składników odżywczych powoduje wysuszenie powierzchni chrząstki szklistej. Pokryta jest pęknięciami, co prowadzi do trwałego mikrourazu tkanek podczas zginania lub prostowania stawu biodrowego. Chrząstka staje się cieńsza i traci właściwości amortyzujące. Kości są zdeformowane, aby „przystosować się" do wzrostu ciśnienia. A na tle pogorszenia metabolizmu w tkankach postępują zmiany destrukcyjne i zwyrodnieniowe.
Przyczyny i czynniki prowokujące
Idiopatyczna lub pierwotna artroza rozwija się bez powodu. Uważa się, że zniszczenie tkanki chrzęstnej następuje na skutek naturalnego starzenia się organizmu, spowolnienia procesów regeneracyjnych, zmniejszenia produkcji kolagenu i innych związków niezbędnych do pełnej regeneracji struktur stawu biodrowego. Wtórna artroza występuje na tle stanu patologicznego już obecnego w organizmie. Najczęstsze przyczyny wtórnej choroby obejmują:
- wcześniejsze urazy - uszkodzenie aparatu więzadłowo-ścięgnistego, zerwanie mięśni, ich całkowite oddzielenie od podstawy kości, złamania, zwichnięcia;
- naruszenie rozwoju stawu, wrodzone zaburzenia dysplastyczne;
- patologie autoimmunologiczne - reumatoidalne, reaktywne, łuszczycowe zapalenie stawów, toczeń rumieniowaty układowy;
- niespecyficzne choroby zapalne, takie jak ropne zapalenie stawów;
- specyficzne infekcje - rzeżączka, kiła, bruceloza, ureaplazmoza, rzęsistkowica, gruźlica, zapalenie kości i szpiku, zapalenie mózgu;
- zakłócenie funkcjonowania układu hormonalnego;
- patologie zwyrodnieniowo-dystroficzne - osteochondropatia głowy kości udowej, rozwarstwienie osteochondritis;
- nadmierna ruchliwość stawów, spowodowana produkcją „super-rozciągliwego" kolagenu, wywołującego ich nadmierną ruchliwość, osłabienie więzadeł.
Ponieważ przyczyną rozwoju artrozy może być hemartroza (krwotok w jamie stawu biodrowego), do czynników prowokujących należą zaburzenia hematopoezy. Warunkiem wystąpienia choroby jest nadwaga, nadmierna aktywność fizyczna, siedzący tryb życia. Jego rozwój spowodowany jest niewłaściwą organizacją treningu sportowego, niedoborem w diecie produktów o dużej zawartości mikroelementów, witamin rozpuszczalnych w tłuszczach i wodzie. Pooperacyjna choroba zwyrodnieniowa stawów występuje kilka lat po operacji, zwłaszcza jeśli towarzyszyło jej wycięcie dużej ilości tkanki. Trofizm chrząstki szklistej zaburza częste wychłodzenie, przebywanie w środowisku niekorzystnym dla środowiska i praca z substancjami toksycznymi.
Artroza stawu biodrowego nie może być dziedziczona. Ale w obecności pewnych wrodzonych cech (zaburzenia metaboliczne, struktura szkieletu) prawdopodobieństwo jego rozwoju znacznie wzrasta.
Objawy
Wiodącymi objawami artrozy stawu biodrowego są bóle podczas chodzenia w okolicy bioder, promieniujące do pachwiny, stawu kolanowego. Osoba cierpi na sztywność ruchów, sztywność, szczególnie rano. Aby ustabilizować staw, pacjent zaczyna utykać, zmienia się jego chód. Z biegiem czasu, z powodu zaniku mięśni i deformacji stawu, kończyna jest zauważalnie skrócona. Innym charakterystycznym objawem patologii jest ograniczenie odwodzenia biodra. Na przykład trudności pojawiają się, gdy usiłuje się usiąść na stołku z rozstawionymi nogami.
W przypadku artrozy o pierwszym nasileniu okresowy ból pojawia się po intensywnym wysiłku fizycznym. Są zlokalizowane w okolicy stawu i znikają po długim odpoczynku.
W przypadku artrozy drugiego stopnia stawu biodrowego nasilenie zespołu bólowego wzrasta. Dyskomfort pojawia się nawet w spoczynku, rozciąga się na uda i pachwinę, nasila się przy podnoszeniu ciężarów lub zwiększonej aktywności ruchowej. Aby wyeliminować ból stawu biodrowego, osoba zaczyna słabo kuleć. Obserwuje się ograniczenie ruchu w stawie, zwłaszcza podczas odwodzenia i wewnętrznej rotacji uda.
Artroza trzeciego stopnia charakteryzuje się ciągłym silnym bólem, który nie ustępuje w ciągu dnia i nocy. Trudności pojawiają się podczas poruszania się, dlatego podczas chodzenia osoba jest zmuszona do używania laski lub kul. Staw biodrowy jest sztywny, dochodzi do znacznego zaniku mięśni pośladków, ud i nóg. Ze względu na osłabienie mięśni odwodziciela kości udowej kości miednicy są przemieszczane w płaszczyźnie czołowej. Aby zrekompensować skrócenie nogi, pacjent podczas ruchu pochyla się w kierunku kontuzjowanej kończyny. Powoduje to silne przesunięcie środka ciężkości i wzrost naprężenia w stawie. Na tym etapie artrozy rozwija się wyraźne zesztywnienie stawu.
| Stopnie | Znaki radiograficzne |
| Pierwszy | Zmiany nie są wyraźne. Szczeliny stawowe są umiarkowanie, nierównomiernie zwężone, nie dochodzi do zniszczenia powierzchni kości udowej. Na zewnętrznej lub wewnętrznej krawędzi panewki obserwuje się niewielkie narośla kostne |
| Drugi | Wysokość szczeliny stawowej jest znacznie zmniejszona ze względu na jej nierównomierne połączenie. Koścista głowa kości udowej jest przesunięta do góry, zdeformowana, powiększona, jej kontury stają się nierówne. Kościste narośla tworzą się na powierzchni wewnętrznej i zewnętrznej krawędzi dołu panewki stawowej |
| Trzeci | Występuje całkowite lub częściowe zespolenie przestrzeni stawowej. Głowa kości udowej jest silnie rozciągnięta. Liczne narośla kostne znajdują się na wszystkich powierzchniach panewki |
Diagnostyka
Podczas diagnozy lekarz bierze pod uwagę kliniczne objawy patologii, wywiad, wyniki zewnętrznego badania pacjenta i badań instrumentalnych. Radiografia jest najbardziej pouczająca. Za jego pomocą ocenia się stan stawu biodrowego, stopień jego przebiegu, stopień uszkodzenia tkanki chrzęstnej, aw niektórych przypadkach ustala się przyczynę rozwoju. Jeśli węzeł szyjkowo-błonowy jest powiększony, a panewka jest skośna i spłaszczona, to z dużym prawdopodobieństwem można założyć dysplastyczne wrodzone zmiany w stawie. Na chorobę Perthesa lub młodzieńczą epifiziolizę wskazuje zaburzony kształt kości biodrowej. Radiografia może ujawnić pourazową artrozę, pomimo braku wcześniejszego urazu w wywiadzie. Stosowane są również inne metody diagnostyczne:
- CT pomaga wykryć wzrost krawędzi płytek kostnych, utworzone osteofity;
- MRI wykonuje się w celu oceny stanu struktur tkanki łącznej i stopnia ich zaangażowania w proces patologiczny.
W razie potrzeby wewnętrzną powierzchnię stawu bada się za pomocą narzędzi artroskopowych. Diagnozę różnicową przeprowadza się w celu wykluczenia gonartrozy, osteochondrozy lędźwiowo-krzyżowej lub klatki piersiowej. Ból związany z artrozą może być zamaskowany jako kliniczne objawy zespołu korzeniowego spowodowanego uwięzieniem nerwu lub stanem zapalnym. Zwykle można wykluczyć patologię neurogenną za pomocą serii testów. Artroza stawu biodrowego jest koniecznie różnicowana z zapaleniem kaletki krętarzowej stawu biodrowego, zesztywniającym zapaleniem stawów kręgosłupa, reaktywnym zapaleniem stawów. Aby wykluczyć patologie autoimmunologiczne, przeprowadza się badania biochemiczne krwi i mazi stawowej.
Taktyka leczenia uzależnień
Leczenie ma na celu poprawę samopoczucia pacjenta. W tym celu stosuje się leki z różnych grup klinicznych i farmakologicznych:
- niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) - nimesulid, ketoprofen, diklofenak, ibuprofen, meloksykam, indometacyna, ketorolak. Aby złagodzić ostry ból, stosuje się roztwory do wstrzykiwań, a pigułki, pigułki, maści, żele pomagają wyeliminować ból o łagodnym lub umiarkowanym nasileniu;
- glikokortykosteroidy - triamcynolon, deksametazon, hydrokortyzon. Stosowane są w postaci blokad śródstawowych w połączeniu ze środkami znieczulającymi: prokainą, lidokainą;
- środki zwiotczające mięśnie - baklofen, tyzanidyna. Są zawarte w schematach leczenia skurczów mięśni szkieletowych, szczypania wrażliwych zakończeń nerwowych;
- leki poprawiające krążenie krwi w stawie - kwas nikotynowy, aminofilina, pentoksyfilina. Są przepisywane pacjentom w celu poprawy trofizmu tkankowego, zapobiegania postępowi choroby;
- chondroprotektory. Skuteczny tylko w 1. i 2. etapie artrozy.
Maści wcierane o działaniu rozgrzewającym pomagają zlikwidować łagodny ból. Aktywnymi składnikami czynników zewnętrznych są kapsaicyna, pięciornik, kamfora, mentol. Substancje te charakteryzują się miejscowym działaniem drażniącym, rozpraszającym, przeciwbólowym. Kompresy na stawach z dimetylosulfotlenkiem, żółć medyczna pomoże poradzić sobie z obrzękami, porannym obrzękiem uda. Pacjentom zaleca się masaż klasyczny, akupresurowy lub podciśnieniowy w przypadku koksartrozy. Codzienna terapia ruchowa to doskonałe zapobieganie dalszemu postępowi artrozy.
Interwencja chirurgiczna
Przy nieskuteczności leczenia zachowawczego lub rozpoznaniu patologii powikłanej ankylozą wykonuje się operację. Niemożliwe jest przywrócenie tkanki chrzęstnej w stawie uszkodzonej przez artrozę bez operacji protetycznej, ale przy odpowiednim podejściu do leczenia, przestrzeganiu wszystkich zaleceń lekarskich, utrzymaniu prawidłowego trybu życia, wykonywaniu ćwiczeń terapeutycznych, regularnych kursach masażu, przyjmowaniu witamin i odpowiednim odżywianiu można zatrzymać proces uszkodzenia i niszczenie chrząstki i stawów biodrowych.